Luis Enrique giúp PSG lột xác hoàn toàn.
Có những trận đấu mà bàn thắng không phải là điều đầu tiên định đoạt cục diện. Có những cuộc đối đầu mà ngay ở giây đầu tiên, tất cả được định hình - không phải bằng cơ hội, cũng không bằng tỷ số, mà bằng một hành động tượng trưng, một tuyên bố lạnh lùng không cần lời: “Chúng tôi đến đây để bóp nghẹt các anh”.
Trận chung kết giữa PSG và Inter chính là một trận cầu như thế, và hành động đó chính là cú giao bóng… theo kiểu rugby.
Một khái niệm chiến thuật mới
Một pha chuyền dài ngay từ chấm giữa sân, đưa bóng ra biên trái. Thoạt nhìn như một sai lầm nghiệp dư, nhưng kỳ thực là một thiết kế chiến thuật tàn nhẫn.
PSG chủ động đưa bóng ra ngoài để tạo ra tình huống ném biên tấn công sát khu vực 1/3 cuối sân - một “line-out” đúng nghĩa trong môn bóng bầu dục - để triển khai thứ pressing nghẹt thở, phủ đầu Inter ngay từ giây thứ mười. Không phải một cú dứt điểm, cũng chẳng phải pha đột phá, mà là một tuyên ngôn. Một cú tát chiến thuật.
Luis Enrique, với tất cả sự ngạo nghễ của một nhà chiến lược, không cần giấu giếm ý định. Ông không muốn "thăm dò", không cần "quãng thời gian nhập cuộc".
PSG của Enrique ngay từ giây đầu thể hiện rõ một điều: đây sẽ là 90 phút đối phương bị bóp nghẹt, bị đặt trong trạng thái hoảng loạn, phải phản ứng, phải tồn tại, chứ không được chơi bóng như thường lệ. Và đó chính là khởi nguồn cho sự sụp đổ không thể cưỡng lại của Inter Milan - đội bóng từng đánh bại Barcelona trong hành trình đến trận chung kết.
PSG của Luis Enrique vô địch Champions League xứng đáng.
Trong bóng đá, ném biên từ lâu là tình huống gần như “vô hại”. Đội phòng ngự luôn có lợi thế hơn. Nhưng Luis Enrique nhìn thấy điều người khác bỏ qua: đó là điểm tựa để gây sức ép tột độ, biến nó thành nơi bắt đầu pressing.
Jurgen Klopp từng áp dụng điều này ở Liverpool, mời cả một HLV ném biên chuyên biệt từ Đan Mạch để tạo nên khác biệt. Nhưng PSG đẩy ý tưởng đó lên một cấp độ mới: ném biên như đòn mở màn của một chiến dịch quân sự, nơi toàn bộ đội hình dâng lên để cắt đứt mọi kênh thoát bóng của đối thủ.
Điều đáng nói là Inter không hề chuẩn bị cho điều này. Họ không có “kế hoạch B”, không có người làm điểm trung chuyển khi bị vây.
Hakan Calhanoglu, được kỳ vọng là “điểm thoát áp lực” từ tuyến giữa, gần như tàng hình. Hậu quả là Yann Sommer - thủ môn từng là người hùng ở trận gặp Barcelona - liên tục phải phá bóng trong thế bị áp sát, đẩy đội nhà vào trạng thái hỗn loạn kéo dài. Không có cách thoát pressing, không có điểm dừng, không có bất kỳ nhịp phối hợp nào. Inter bị hút vào trận chiến thể lực mà họ hoàn toàn thất thế.
Luis Enrique từng mắc sai lầm lớn tại World Cup 2022 khi biến tuyển Tây Ban Nha thành cỗ máy chuyền bóng không mục tiêu - hơn 1000 đường chuyền trước Morocco nhưng không tạo nổi đột biến. Đó là một hình ảnh của sự bảo thủ và trì trệ chiến thuật.
Nhưng Luis Enrique tại PSG là một con người hoàn toàn khác: năng động, táo bạo, không ngần ngại phá vỡ các nguyên lý cổ điển. PSG hiện tại là một trong số ít những đội bóng dám chơi không có trung phong đúng nghĩa, và chơi thực sự hay khi làm vậy.
Dembele sáng cửa giành Quả bóng vàng.
Ousmane Dembele không phải “số 9 ảo”, mà là một “quái vật đa nhiệm” không thể bắt bài. Khi pressing, anh đá như một tiền vệ con thoi.
Khi tổ chức, Dembele như một số 10. Khi xâm nhập vòng cấm, anh như một tiền đạo thực thụ. Cùng lúc đó, Desire Doue và Khvicha Kvaratskhelia liên tục di chuyển vào trong, tạo thành tam giác tấn công biến hóa, không cần người dọn cỗ như Karim Benzema từng làm cho Cristiano Ronaldo. Chính hệ thống tạo ra khoảng trống, chứ không cần “số 9 hy sinh”.
Hakimi là mũi công thứ tư. Anh không còn đơn thuần là hậu vệ biên mà tham gia vào vùng giữa sân, hỗ trợ dứt điểm, phối hợp tam giác. Hệ thống của PSG hoạt động như một đàn ong vỡ tổ: mọi vị trí đều hoán chuyển, mọi khu vực đều bị khai thác, mọi hậu vệ Inter đều phải bám theo bóng chứ không theo người - công thức cho sự vỡ trận.
Chiến thắng từ tư duy chiến lược, thất bại từ sự bảo thủ
Nếu nói về nguyên nhân thất bại của Inter, có lẽ cần đến nhiều trang giấy. Nhưng tựu trung, đó là sự không chuẩn bị về mặt tư duy.
Simone Inzaghi bị động, chậm thay đổi, không dám phá vỡ kết cấu 3-5-2 truyền thống dù biết nó không còn phù hợp. Việc không tung Frattesi hay chuyển sang sơ đồ 4 hậu vệ khiến Inter mãi bị dồn ép trong thế 5 người phòng ngự nhưng vẫn không đủ để chống chọi sức ép.
Ngay cả pha giao bóng đầu hiệp hai - thứ tưởng chừng vô hại - cũng là một biểu tượng cho sự bảo thủ: chỉ là cú chuyền về cho trung vệ, thay vì một tình huống dàn xếp mạo hiểm như PSG làm đầu trận. Đó là khi người ta nhận ra: trận đấu này được định đoạt từ ý chí và tầm nhìn chiến thuật, không phải kỹ thuật cá nhân hay may rủi.
Trận chung kết này không chỉ là cuộc đấu tay đôi giữa hai đội bóng, mà còn là sự chuyển giao tư tưởng chiến thuật giữa cũ và mới. Luis Enrique - bằng cú giao bóng rugby ấy - gióng lên một hồi chuông cảnh báo cho phần còn lại của bóng đá châu Âu: sự linh hoạt, sự dũng cảm thay đổi, và khả năng khai thác từng chi tiết nhỏ (như một quả ném biên) sẽ là lợi thế sống còn trong bóng đá hiện đại.
Không còn chỗ cho các trung phong tĩnh tại. Không còn thời gian cho các hiệp một “thăm dò”. Không còn “khoảng nghỉ” trong trận đấu. Từ phút đầu tiên đến phút cuối cùng, mọi hành động đều có thể là một đòn đánh chiến thuật. Và trong vũ trụ ấy, PSG của Luis Enrique đang là kẻ đi tiên phong - dù không phải là đội giàu truyền thống nhất, nhưng có lẽ là đội... táo bạo nhất.
Di Cầm
