Ipswich sắp xuống hạng.
Bầu không khí tại sân tập Playford Road của Ipswich Town đang khiến nhiều người ngạc nhiên. Trong khi đội bóng đang đứng trên bờ vực xuống hạng, người ta vẫn không cảm nhận được không khí ảm đạm thường thấy ở những câu lạc bộ rơi vào hoàn cảnh tương tự.
Nụ cười giữa cơn bão
HLV Kieran McKenna - cái tên đang được nhiều đội bóng lớn săn đón - vẫn kiên định với triết lý huấn luyện tinh vi của mình. Các cầu thủ vẫn giữ vững tinh thần lạc quan, dù biết rằng thời gian tại "thiên đường" Premier League của họ có thể sắp kết thúc.
Có lẽ, đội bóng vùng Suffolk sớm chấp nhận số phận của mình sau nhiều tháng vật lộn ở nhóm cuối bảng. Thay vì đắm chìm trong tuyệt vọng, họ lại tự hào về hành trình phi thường: từ League One lên thẳng Premier League chỉ trong hai mùa giải.
Nhưng câu chuyện của Ipswich không chỉ là câu chuyện của riêng họ. Đó là bức tranh thu nhỏ về một thực trạng đáng báo động của bóng đá Anh.
Ipswich chơi không tệ mùa này, nhưng đẳng cấp của họ vẫn kém xa các CLB còn lại.
Mùa giải 2024/25 đang chứng kiến một kỷ lục tệ hại chưa từng có: cả ba đội bóng mới thăng hạng (Ipswich, Southampton và Leicester) đều đang trên đường trở lại Championship. Với trung bình chỉ 0,5 điểm mỗi trận đấu, đây là thành tích tồi tệ nhất của các tân binh trong lịch sử Premier League. Những thất bại đậm và sự thiếu cạnh tranh trong nhiều trận đấu phơi bày khoảng cách ngày càng lớn giữa "người mới" và "cư dân lâu năm" của giải đấu hàng đầu nước Anh.
Đáng nói, đây là mùa giải thứ hai liên tiếp mà ba câu lạc bộ mới lên hạng đều phải đối mặt với nguy cơ rời Premier League sau chỉ một mùa giải.
Chiếc thang tài chính chênh vênh
Làm thế nào để giải thích cho hiện tượng này? Câu trả lời nằm ở vòng xoáy tài chính mà bóng đá Anh đang mắc kẹt.
Khoảng cách tài chính giữa Premier League và EFL (English Football League) đã tăng chóng mặt từ 11 triệu bảng năm 1992 lên tới 3,3 tỷ bảng hiện nay. Các thương vụ bản quyền truyền hình khổng lồ biến Premier League thành một "thế giới khác" so với phần còn lại của hệ thống bóng đá Anh.
"Premier League tách biệt hoàn toàn với phần còn lại của bóng đá Anh sau đại dịch Covid-19", truyền thông Anh nhận định. "Chúng ta đang chứng kiến sự hình thành của 'Premier League 2' với sự phân tầng rõ rệt giữa các đội bóng".
Các câu lạc bộ như Crystal Palace và West Ham United, vốn từng lên xuống giữa hai giải đấu, giờ đây đã ổn định vị thế tại Premier League nhờ vào những khoản thu khổng lồ từ tiền bản quyền truyền hình. Trong khi đó, các tân binh phải vật lộn để bắt kịp với đà phát triển của giải đấu.
Southampton đã chính thức rớt hạng.
Trung tâm của cuộc tranh luận là các khoản thanh toán "parachute" (tiền dù hạ cánh) - số tiền được trả cho các đội xuống hạng từ Premier League để giúp họ ổn định tài chính.
EFL muốn xóa bỏ các khoản thanh toán này, cho rằng chúng làm sâu sắc thêm sự bất bình đẳng. Ngược lại, Premier League lập luận rằng những khoản tiền này là cần thiết để thúc đẩy sự cạnh tranh và bảo vệ các câu lạc bộ khỏi khủng hoảng tài chính sau khi xuống hạng.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng tiền nên được trao cho các câu lạc bộ sau khi thăng hạng, thay vì sau khi xuống hạng. Điều này sẽ giúp các tân binh có đủ nguồn lực để cạnh tranh ngay từ đầu, thay vì chỉ có được sự hỗ trợ khi đã quá muộn.
Mặc dù bức tranh chung có vẻ ảm đạm, vẫn có những câu chuyện thành công đáng chú ý. Brentford, Fulham, Bournemouth và Nottingham Forest chứng minh rằng việc trụ lại Premier League là khả thi nếu có chiến lược đúng đắn.
Những câu lạc bộ này đầu tư thông minh vào cơ sở hạ tầng, hệ thống phân tích dữ liệu và chiến lược chuyển nhượng bền vững, thay vì chi tiêu hoang phí vào những bản hợp đồng đắt đỏ có thể đẩy họ vào khủng hoảng tài chính nếu xuống hạng.
"Điều quan trọng là phải có tầm nhìn dài hạn", một giám đốc điều hành giấu tên chia sẻ. "Các câu lạc bộ cần xây dựng nền tảng vững chắc thay vì theo đuổi giấc mơ ngắn hạn bằng mọi giá".
Khi mùa giải đang tiến dần đến hồi kết, câu hỏi lớn vẫn còn đó: Liệu bóng đá Anh có cần một cuộc cải cách triệt để để giải quyết sự mất cân bằng này?
Các cuộc thảo luận về cơ quan điều tiết bóng đá độc lập đang được đẩy mạnh, với hy vọng sẽ tạo ra một hệ thống công bằng hơn cho tất cả câu lạc bộ, từ Premier League đến những giải đấu thấp hơn.
Trong khi đó, Ipswich Town và những đồng đội trong "câu lạc bộ xuống hạng" sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến phút cuối cùng. Nhưng dù kết quả có là gì, cuộc tranh luận về tương lai của cấu trúc bóng đá Anh chắc chắn sẽ còn tiếp diễn trong nhiều năm tới.
Bởi khi việc trụ hạng trở thành một nhiệm vụ gần như bất khả thi đối với các tân binh, đó không chỉ là thất bại của những câu lạc bộ riêng lẻ mà còn là dấu hiệu của một hệ thống cần được cải tổ từ gốc rễ.
Di Cầm
